Từ ngày 01/01/2026, theo Quyết định 3389/QĐ-BTC, hộ kinh doanh sẽ không còn áp dụng thuế khoán mà chuyển sang cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế theo Luật Quản lý thuế. Bộ Tài chính phân loại hộ kinh doanh thành 3 nhóm mới, với phương pháp tính thuế, kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử khác nhau. Đồng thời, Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định từ 01/06/2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên trong một số ngành bắt buộc dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Đây là bước cải cách lớn, đòi hỏi hộ kinh doanh phải chuẩn bị kỹ lưỡng để thích ứng.

I. Bối cảnh cải cách: Vì sao xóa bỏ thuế khoán?

Thuế khoán – hình thức ấn định thuế dựa trên doanh thu ước tính đã tồn tại nhiều năm trong quản lý hộ kinh doanh. Tuy nhiên, mô hình này bộc lộ nhiều hạn chế:

• Thiếu minh bạch, dễ thất thu thuế.
• Không phản ánh đúng thực tế kinh doanh.
• Khó kiểm soát trong môi trường số và thương mại điện tử.

📌 Theo Quyết định số 3389/QĐ-BTC ngày 15/10/2025 của Bộ Tài chính, phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, từ năm 2026, ngành Thuế sẽ chấm dứt hoàn toàn việc thu thuế khoán và chuyển sang cơ chế tự kê khai, tự nộp thuế theo quy định tại Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14.

II. Phân loại hộ kinh doanh theo 03 nhóm mới

► Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm

• Miễn thuế GTGT và TNCN theo quy định tại khoản 1 Điều 51 Luật Quản lý thuế 2019.
• Không bắt buộc áp dụng sổ sách kế toán phức tạp.
• Kê khai định kỳ 2 lần/năm hoặc theo thời điểm phù hợp.

Hướng dẫn thực hiện:

• Hộ kinh doanh cần đăng ký doanh thu ước tính đầu năm.
• Cuối năm, đối chiếu lại doanh thu thực tế để xác định có vượt ngưỡng miễn thuế hay không.
• Khuyến khích ghi chép đơn giản để phục vụ đối chiếu.

► Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm

• Áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu.
• Mức thuế suất theo ngành nghề quy định tại Phụ lục I Thông tư 40/2021/TT-BTC:
  • 1%: Phân phối, cung cấp hàng hóa
  • 3%: Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu
  • 5%: Dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu
  • 2%: Hoạt động kinh doanh khác
• Kê khai 4 lần/năm (theo quý).
• Doanh thu >1 tỷ đồng/năm thuộc nhóm ngành bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến tay người tiêu dùng theo quy định → bắt buộc xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo quy định tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Thông tư 78/2021/TT-BTC.

Hướng dẫn thực hiện:

• Đăng ký ngành nghề kinh doanh rõ ràng để áp dụng đúng thuế suất.
• Mua hoặc thuê máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế (nếu doanh thu >1 tỷ).
• Sử dụng phần mềm ghi nhận doanh thu theo quý, lập tờ khai thuế đúng hạn.

► Nhóm 3: Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm

• Áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT theo Điều 10 Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12.

Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra - Thuế GTGT đầu vào

• Thuế TNCN tính 17% trên lợi nhuận:

Lợi nhuận = Doanh thu - Chi phí hợp lý

• Doanh thu >50 tỷ đồng/năm → kê khai theo tháng; <50 tỷ → kê khai theo quý (căn cứ Điều 8 Luật Quản lý thuế 2019).
• Bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn từ máy tính tiền, mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ kinh doanh.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị hệ thống kế toán đầy đủ để ghi nhận chi phí hợp lý.
• Mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh.
• Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc từ máy tính tiền.
• Lập báo cáo thuế GTGT và TNCN theo kỳ kê khai (tháng hoặc quý).

III. Hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử miễn phí cho hộ kinh doanh

Theo quy định tại khoản 1 Điều 11 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 01/6/2025, các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên hoạt động trong các lĩnh vực bán lẻ, ăn uống, khách sạn, vận tải, nghệ thuật, giải trí… sẽ bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

📌 Danh mục ngành nghề bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền bao gồm:

• Bán lẻ hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng (trừ ô tô, xe máy, xe có động cơ khác)
• Trung tâm thương mại, siêu thị
• Nhà hàng, ăn uống, khách sạn
• Dịch vụ vận tải hành khách, hỗ trợ vận tải đường bộ
• Dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, chiếu phim
• Dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam

03 cách sử dụng hóa đơn điện tử miễn phí đúng chuẩn

Để hỗ trợ hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định mà không phát sinh chi phí phần mềm, dưới đây là 3 cách sử dụng hóa đơn điện tử miễn phí:

✅ Cách 1: Sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế

Bước 1: Truy cập Cổng thông tin điện tử của Cục Thuế tại hoadondientu.gdt.gov.vn

Bước 2: Đăng nhập bằng mã số thuế, điền thông tin đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử miễn phí.

Bước 3: Ký số hoặc ký điện tử (nếu có), gửi đăng ký.

Bước 4: Chờ phê duyệt từ cơ quan thuế (thường trong vòng 15 phút đến 1 ngày làm việc).

Bước 5: Đăng nhập hệ thống để tạo, phát hành và xuất hóa đơn điện tử cho khách hàng.

► Phù hợp với hộ kinh doanh nhỏ, không cần đầu tư phần mềm riêng.

✅ Cách 2: Sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử miễn phí từ nhà cung cấp

Bước 1: Chọn đơn vị cung cấp phần mềm miễn phí được Cục Thuế công nhận (ví dụ: Viettel, VNPT…)

Bước 2: Đăng ký tài khoản, cung cấp thông tin hộ kinh doanh

Bước 3: Đăng ký phát hành hóa đơn và chữ ký số (nếu cần)

Bước 4: Chờ phê duyệt từ cơ quan thuế

Bước 5: Tạo và gửi hóa đơn điện tử trực tiếp trên phần mềm

► Phù hợp với hộ kinh doanh có nhu cầu quản lý hóa đơn chuyên nghiệp hơn.

✅ Cách 3: Sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Bước 1: Trang bị máy tính tiền có tích hợp phần mềm hóa đơn điện tử

Bước 2: Đăng ký phát hành hóa đơn điện tử với cơ quan thuế

Bước 3: Khởi tạo và phát hành hóa đơn khi bán hàng, không cần ký số trực tiếp

Bước 4: Gửi dữ liệu hóa đơn điện tử cho cơ quan thuế qua tổ chức trung gian

Bước 5: Lưu trữ và quản lý hóa đơn theo quy định

► Phù hợp với hộ kinh doanh bán lẻ, nhà hàng, siêu thị, có lượng giao dịch lớn và cần xuất hóa đơn nhanh chóng.

♦ Các văn bản pháp lý liên quan:

Quyết định 3389/QĐ-BTC ngày 15/10/2025

Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14

Thông tư 40/2021/TT-BTC

Nghị định 123/2020/NĐ-CP

Thông tư 78/2021/TT-BTC

Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12

Việc tuân thủ đúng quy định không chỉ giúp hộ kinh doanh tránh rủi ro pháp lý mà còn tạo nền tảng vững chắc để phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh hiện đại.

Lưu ý: Nội dung trên được tổng hợp tại thời điểm ban hành, các quy định pháp luật có thể thay đổi trong tương lai. Để có thông tin chính xác nhất, bạn vui lòng tham khảo văn bản pháp luật hiện hành.