Bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là hai chế độ bảo hiểm khác nhau, được quy định bởi các văn bản pháp luật khác nhau (Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Luật Việc làm). Việc đã hưởng BHXH một lần không ảnh hưởng đến quyền lợi hưởng BHTN.
Theo Luật Việc làm và các quy định liên quan, người lao động cần thỏa mãn các điều kiện hưởng BHTN sau:
- Đã chấm dứt hợp đồng lao động: Người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động với người sử dụng lao động.
- Đã đóng BHTN: Đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn: Yêu cầu phải đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động. - Đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng: Yêu cầu phải đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.
- Nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp: Người lao động phải nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp cho trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương nơi người lao động muốn nhận trợ cấp thất nghiệp trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.
- Chưa tìm được việc làm: Người lao động phải chưa tìm được việc làm sau 15 ngày tính từ ngày nộp hồ sơ cho trung tâm dịch vụ việc làm.
Lưu ý:
- Thời gian đóng BHTN sẽ được tính lại từ đầu cho lần hưởng trợ cấp thất nghiệp tiếp theo, không tính những khoảng thời gian đã được hưởng trước đó.
- Khi người lao động thực hiện thủ tục rút bảo hiểm xã hội một lần, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ thu hồi sổ bảo hiểm xã hội, trong đó có kèm theo tờ xác nhận thời gian đã đóng BHTN. Để đảm bảo quyền lợi về BHTN sau khi đã nhận tiền bảo hiểm một lần, người lao động cần yêu cầu cơ quan bảo hiểm xã hội cấp lại tờ xác nhận quá trình tham gia BHTN. Tờ này sẽ giúp người lao động có thể sử dụng để hưởng BHTN trong tương lai.
► TẠM DỪNG, CHẤM DỨT HƯỞNG TRỢ CẤP THẤT NGHIỆP
Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ bị tạm dừng hưởng khi không thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng theo quy định.
Tiếp tục hưởng: Nếu vẫn còn thời gian được hưởng theo quyết định, người lao động có thể tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp khi thực hiện thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng theo quy định.
Chấm dứt hưởng: Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp trong các trường hợp sau đây:
- Hết thời hạn hưởng trợ cấp thất nghiệp;
- Tìm được việc làm;
- Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;
- Hưởng lương hưu hằng tháng;
- Sau 02 lần từ chối nhận việc làm do trung tâm dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp giới thiệu mà không có lý do chính đáng;
- Không thực hiện thông báo tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định tại Điều 52 của Luật này trong 03 tháng liên tục;
- Ra nước ngoài để định cư, đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;
- Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;
- Bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm pháp luật bảo hiểm thất nghiệp;
- Chết;
- Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
- Bị tòa án tuyên bố mất tích;
- Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù.
Căn cứ pháp lý:
- Luật Việc làm 2013: Điều 52 Quy định về tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp và Điều 53: Quy định về chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.
- Nghị định 28/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Việc làm, trong đó có quy định về tạm dừng và chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp.
► HỒ SƠ ĐỀ NGHỊ HƯỞNG TRỢ CẤP THẤT NGHIỆP
Hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ bao gồm:
(1) Đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.
(2) Bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu của một trong các giấy tờ sau đây xác nhận về việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc:
- Hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đã hết hạn hoặc đã hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;
- Quyết định thôi việc;
- Quyết định sa thải;
- Quyết định kỷ luật buộc thôi việc.
- Thông báo hoặc thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc;
- Đối với người lao động làm việc theo HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng thì giấy tờ xác nhận về việc chấm dứt hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng là bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu của hợp đồng đó.
(3) Sổ bảo hiểm xã hội.
Căn cứ pháp lý:
- Luật Việc làm 2013: Điều 46 quy định về hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.
- Nghị định 28/2015/NĐ-CP: Điều 4 quy định chi tiết về hồ sơ và thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.
- Thông tư 28/2015/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn chi tiết về hồ sơ và thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp.
► MỨC HƯỞNG, THỜI GIAN, THỜI ĐIỂM HƯỞNG TRỢ CẤP THẤT NGHIỆP
- Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 05 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật lao động đối với người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.
- Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 03 tháng trợ cấp thất nghiệp, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 01 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.
- Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày thứ 16, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định.
Căn cứ pháp lý:
- Luật Việc làm 2013 (Điều 50): Quy định về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp.
- Nghị định 28/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Việc làm.
- Luật Việc làm 2013 (Điều 53): Quy định về thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp.
- Luật Việc làm 2013 (Điều 54): Quy định về thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp.
