KHI NÀO TĂNG MỨC GIẢM TRỪ GIA CẢNH?

Mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) hiện nay bao nhiêu?

Mức GTGC năm 2023 thực hiện theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, như sau:

Mức GTGC 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm) áp dụng cho bản thân người nộp thuế;
Mức GTGC 4,4 triệu đồng/tháng áp dụng với mỗi người phụ thuộc của người nộp thuế.

Mức GTGC đã tăng mấy lần?

Tại thời điểm 01/01/2009, mức GTGC thực hiện theo Luật Thuế TNCN 2007 là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm) áp dụng với bản thân người nộp thuế và mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.

Từ ngày 01/7/2013, Luật Thuế TNCN sửa đổi 2012 có hiệu lực đã nâng mức GTGC lên 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm) đối với bản thân người nộp thuế và 3,6 triệu đồng/tháng với người phụ thuộc.

Đến ngày 01/7/2020, Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 đã nâng mức GTGC lên 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm) áp dụng với bản thân người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc; Mức GTGC này tiếp tục áp dụng cho đến thời điểm hiện tại (năm 2023).

Như vậy, mức GTGC đã điều chỉnh hai lần trong giai đoạn 2009 – 2023.

Khi nào tăng mức GTGC?

Luật Thuế TNCN sửa đổi 2012 quy định:

“Trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức GTGC gần nhất thì Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức GTGC quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.”

Về dự kiến sửa luật, tại phiên họp ngày 02/11/2023 của Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết cải cách tiền lương sẽ thực hiện từ ngày 01/07/2024.

Cùng thay đổi này, ngành tài chính sẽ tính thu nhập gốc, bình quân tăng lương mỗi năm (7-8% một năm) để làm căn cứ tính thu nhập bình quân. Đây sẽ là cơ sở phân loại đối tượng theo các mức thu nhập, vùng miền và căn cứ để nâng GTGC tính thuế cho phù hợp thực tế.

Tuy nhiên, dự luật sửa đổi này chưa được bổ sung vào chương trình làm luật thời gian tới, nên trước mắt Bộ Tài chính sẽ sửa các luật, như Thuế giá trị gia tăng, Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế tiêu thụ đặc biệt và bộ luật thuế sửa đổi, để hỗ trợ người dân.

Theo dự kiến, Luật Thuế TNCN được sửa đổi vào năm 2026.

Ví dụ: Trường hợp cá nhân có thu nhập tiền lương, tiền công 17 triệu đồng/tháng và có 1 người phụ thuộc, nếu trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp,... thì người này không phải nộp thuế TNCN.

Trường hợp 1: cá nhân có thu nhập 17 triệu đồng, trừ (-) các khoản giảm trừ sau:

Bảo hiểm bắt buộc 10,5% (8% bảo hiểm xã hội + 1,5% bảo hiểm y tế + 1% bảo hiểm thất nghiệp) là 1,785 triệu đồng (17 triệu đồng x 10,5%),
Mức GTGC là 15,4 triệu đồng (11 triệu cho bản thân + 4,4 triệu cho người phụ thuộc).

⇒ Tổng khoản giảm trừ là 17,2 triệu đồng. Do đó, cá nhân này không phải nộp thuế TNCN.

Trường hợp B: cá nhân có thu nhập 18 triệu đồng, trừ (-) các khoản giảm trừ sau:

10,5% bảo hiểm là 1,89 triệu đồng;
Mức GTGC là 15,4 triệu đồng.

⇒ Số thuế phải nộp là (18 triệu đồng - 1,89 triệu đồng - 15,4 triệu đồng) x 5% = 35 nghìn đồng/tháng, số tiền thuế rất nhỏ so với mức thu nhập 18 triệu đồng/tháng, chỉ chiếm khoảng 0,19% tổng thu nhập của cá nhân.

Đã có nhiều ý kiến cho rằng: Mức giảm trừ gia cảnh cố định đã lạc hậu

Ông Lưu Bình Nhưỡng (phó Ban dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội):

“Nên đưa nội dung này vào nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội gần nhất
Những bất cập của Luật Thuế TNCN đã được đề nghị sửa đổi từ năm 2018. Thực tế, cử tri nhiều địa phương như TP.HCM, Phú Thọ… đã kiến nghị nâng mức GTGC lên vì quy định hiện tại quá lạc hậu, không phù hợp với thực tế đời sống của người dân.
Để sửa toàn diện luật này mất khá nhiều thời gian do phải trải qua nhiều quy trình và đưa vào chương trình xây dựng luật… Do đó trước mắt, để nâng mức GTGC, cơ quan chức năng có thể kiến nghị Quốc hội xem xét và đưa nội dung này vào nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội gần nhất. Như vậy mới tháo gỡ kịp thời khó khăn cho người nộp thuế.”

Cử tri TP.HCM: Mức GTGC quá lạc hậu

“Trong văn bản kiến nghị vừa được gửi lên Ban dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cử tri TP.HCM cho rằng mức GTGC hiện nay đã quá lạc hậu so với thực tiễn đời sống và mức độ phát triển của xã hội.
Do đó, việc sửa đổi Luật Thuế TNCN trong thời gian tới phải chặt chẽ, phù hợp và linh hoạt với thực tiễn cuộc sống, đáp ứng nguyện vọng của người nộp thuế. Bên cạnh việc giảm bậc thuế từ 7 xuống 5 bậc, cần tính toán để tăng mức GTGC ít nhất đến năm 2026, đến khi luật có hiệu lực thi hành.”

Căn cứ pháp lý:

Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14;
Luật Thuế TNCN 2007;
Luật Thuế TNCN sửa đổi 2012.