Điều kiện hưởng lương hưu hiện nay được quy định tại Điều 54 Luật BHXH năm 2014. Tuy nhiên, bên cạnh điều kiện về thời gian đóng BHXH thì NLĐ cần đáp ứng điều kiện về độ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Bộ luật lao động năm 2019.
Điều kiện để được hưởng lương hưu theo khoản 1, khoản 2 tại Điều 54 Luật BHXH năm 2014, quy định thời gian tối thiểu tham gia BHXH phải là 20 năm.
Tại Điều 55 Luật BHXH năm 2014 sửa đổi bởi Bộ luật lao động năm 2019 quy định điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động: thời gian tham gia BHXH phải đủ 20 năm trở lên.
Như vậy, điều kiện thời gian tham gia BHXH để được hưởng lương hưu theo quy định pháp luật hiện nay là đủ 20 năm trở lên.
Trừ trường hợp NLĐ có thời gian tham gia BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đối với lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc là người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Trường hợp NLĐ đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ thời gian tham gia BHXH để được hưởng lương hưu thì giải quyết như sau:
- Căn cứ khoản 6 Điều 85 Luật BHXH 2014, trường hợp còn thiếu tối đa 06 tháng thì NLĐ được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu với mức đóng hằng tháng bằng tổng mức đóng của NLĐ và người sử dụng lao động theo mức tiền lương tháng đóng BHXH trước khi nghỉ việc vào quỹ hưu trí và tử tuất;
- Trường hợp còn thiếu trên 06 tháng thì NLĐ tham gia BHXH tự nguyện:
- Nếu thời gian còn thiếu là 10 năm thì NLĐ lựa chọn phương thức đóng một lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm.
- Nếu thời gian còn thiếu trên 10 năm thì NLĐ lựa chọn phương thức đóng hằng tháng, 03 tháng/lần, 06 tháng/lần, 12 tháng/lần hoặc đóng một lần cho nhiều năm tối đa là 5 năm để tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH theo Điều 9 Nghị định 134/2015/NĐ-CP.
Vừa qua Bộ lao động - Thương binh và xã hội đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trình Chính phủ, Quốc hội hồ sơ đề nghị xây dựng Luật BHXH sửa đổi, trong đó đề xuất giải pháp nhằm hạn chế hưởng BHXH một lần. Cụ thể, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đã đề xuất giảm thời gian tham gia BHXH trong điều kiện hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm nhằm thu hút NLĐ tham gia BHXH để hưởng lương hưu, thúc đẩy an sinh xã hội hiệu quả hơn.
Đề xuất này của Bộ Lao động - Thương binh và xã hội cũng được nhìn nhận và đánh giá từ tình hình thực tiễn khi thời gian qua ở nước ta số NLĐ rút BHXH một lần rất nhiều vì lý do không đủ khả năng để tích lũy thời gian tham gia lên đến 20 năm.
Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, "điều kiện về thời gian tham gia BHXH để được hưởng lương hưu là 15 năm" vẫn đang là đề xuất, chưa có một văn bản quy phạm pháp luật chính thống nào có hiệu lực thi hành ghi nhận sự thay đổi này.
